Pro fide et patria –
Za Wiarę i Ojczyznę
Kolekcja z Suchej –
wystawa grafiki i rysunku
Komisarze wystawy: Anna Grochala, Barbara Woźniak
Dnia 19 czerwca 2009 roku o godzinie 17.00 na zamku w Suchej Beskidzkiej, siedzibie Muzeum Miejskiego Suchej Beskidzkiej, odbyło się uroczyste otwarcie wystawy „Pro fide et patria”, zorganizowanej przez Muzeum Narodowe w Warszawie i Muzeum Miejskie Suchej Beskidzkiej przy pomocy finansowej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wystawę honorowym patronatem objęli: Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski, Burmistrz Miasta Sucha Beskidzka Stanisław Lichosyt i Dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie Andrzej Maciejewski. Wystawę otworzyli Stanisław Lichosyt – burmistrz Miasta Sucha Beskidzka, Barbara Woźniak – dyrektor Muzeum Miejskiego Suchej Beskidzkiej oraz Anna Grochala – kurator Gabinetu Grafiki i Rysunku Nowożytnego Polskiego MNW.
Historia zbioru rysunków i grafiki w Suchej zaczęła się w 1869 roku, w momencie zakupu kolekcji ikonograficznej pisarza Józefa Ignacego Kraszewskiego (1812–1887) przez hrabiego Aleksandra Branickiego (1821–1877) i włączenia jej do zamkowej biblioteki. Dzieło Aleksandra kontynuował jego syn, Władysław Branicki, oraz wnuczka Anna, która poślubiła Juliusza Tarnowskiego. Ich syn Juliusz Gabriel Tarnowski zarządzał Suchą do 1939 roku. Na jego polecenie w 1939 roku kolekcja graficzno-rysunkowa w celu ochrony została wysłana do Międzyrzeca Podlaskiego, gdzie w 1943 roku komisyjnie zabezpieczono jej ocalałą część i przewieziono do Muzeum Narodowego w Warszawie, skąd w 1944 roku Niemcy wywieźli ją wraz z innymi zbiorami. Powróciła do Muzeum w ramach akcji rewindykacyjnej w 1946 roku. W 2006 roku Muzeum Narodowe w Warszawie podpisało ze Spadkobiercami Juliusza i Róży Tarnowskich umowę kupna kolekcji dzieł sztuki z Suchej i dzięki wsparciu finansowemu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego nabyło 9213 obiektów. W 2008 roku Muzeum zorganizowało pokaz wybranych dzieł z zakupionej kolekcji.
Na trwającej obecnie wystawie w zamku w Suchej zaprezentowano wybór ponad 150 dzieł, które pokazane w porządku chronologicznym, z naciskiem na prace znanych artystów, tworzą pewien „szkic” historii grafiki i rysunku polskiego od XVI do XIX w. Zostały zaprezentowane ryciny między innymi dwóch znakomitych siedemnastowiecznych grafików: Willema Hondiusa i Jeremiasza Falcka, a spośród artystów pracujących w Polsce w XVIII w., urodzonego w Wenecji malarza weducisty i akwaforcisty Bernarda Bellotto zwanego Canaletto. Twórczość artystów dziewiętnastowiecznych reprezentują akwarele Piotra Michałowskiego i Artura Grottgera oraz dzieła Aleksandra Orłowskiego i Cypriana Kamila Norwida. Na wystawie zaznaczono również działalność artystyczną kobiet artystek: amatorek (wśród nich Maria z Czartoryskich Wirtemberska) i uprawiających sztukę zawodowo (na przykład Henryka Beyer), a także grafików i rysowników działających na emigracji (do ich grona należał chociażby znakomity grafik Antoni Oleszczyński). Dużą część ekspozycji zajmują prace malarzy i rysowników związanych z dwoma ośrodkami: wileńskim (Franciszek Smuglewicz, Gaspar Borowski, Gottlieb Kisling, Walenty Wańkowicz, Wincenty Smokowski) i warszawskim (Jean Pierre Norblin de la Gourdaine, Jan Krystian Kamsetzer, Jan Bogumił Plersch, Zygmunt Vogel, Szymon Bogumił Zug, Jan Feliks Piwarski, Aleksander Lesser, Juliusz Kossak, Józef Simmler). Na wystawie zaprezentowano również kilka cennych dziwiętnastowiecznych fotografii autorstwa Marcina Olszyńskiego, Karola Beyera i Walerego Rzewuskiego.
Więcej o wystawie i kolekcji: