Szkła z Huty Kryształowej w Lubaczowie

Komisarz wystawy: Aleksandra Kasprzak

Na początku lat 90. XX w. w Muzeum Narodowym w Warszawie podjęto szeroko zakrojone badania archiwalne oraz kwerendę muzealną związaną z przygotowywaniem monografii hut działających na terenie Rzeczypospolitej w XVIII w. Pierwszym z jej etapów była zorganizowana w Muzeum w 1998 wystawa monograficzna Szkła z hut radziwiłłowskich. Naliboki 1722-1862. Urzecze 1737-1846; następnym wystawa Szkła z Huty Kryształowej w starostwie lubaczowskim. 1717/1718 - koniec XVIII w.

Działająca w latach od 1717/18 do końca XVIII w. w starostwie lubaczowskim huta została założona przez kasztelana krakowskiego i hetmana wielkiego koronnego Adama Mikołaja Sieniawskiego, po 1729 stała się własnością kanclerza koronnego Jan Szembeka, a następnie po 1737 marszałka nadwornego koronnego Jerzego Augusta Mniszcha. Była drugą – po królewskiej hucie na Bielanach – hutą szkieł luksusowych na terenie Rzeczypospolitej, o poziomie artystycznym i technologicznym nie ustępującym wyrobom renomowanych ówczesnych hut europejskich.

Wystawie towarzyszyła publikacja - monografia huty w starostwie lubaczowskim opracowana na podstawie zachowanych materiałów archiwalnych z archiwów polskich jak i zagranicznych. Zebranie pełnego katalogu zachowanych szkieł (około 200 obiektów), zarówno z pierwszego okresu działalności huty, jak i z lat późniejszych kolejny raz zweryfikowało poglądy polskich historyków sztuki na ciągle ciekawe choć nie końca zbadane czasy panowania królów Augusta II i Augusta III.

Muzea wypożyczające obiekty na wystawę: Muzeum Pałac w Wilanowie, Nieborowie i Zamku w Łańcucie, Fundacja Książąt Czartoryskich w Krakowie, Zamek Królewski w Warszawie i Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu, Muzea Narodowe w Krakowie, Poznaniu, Kielcach i w Warszawie, Muzea Okręgowe w Tarnowie, Jeleniej Górze i Przeworsku, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz Muzeum Etnografii i Rzemiosła Artystycznego we Lwowie.