Pablo Picasso. Przemiany

Komisarz: Dorota Folga-Januszewska

Osobowość Pabla Picassa jako artysty i intelektualisty odcisnęła się w kulturze polskiej  w sposób szczególny. Dzieło artysty było komentowane niemal od początku w polskiej teorii sztuki i literaturze (Stanisław Ignacy Witkiewicz, Witkacy, „622 upadki Bunga”, 1911). Picasso  stał się już na początku wieku nie tyle synonimem  określonych obrazów i przemian w sztukach wizualnych, ile raczej symbolem zerwania z naocznością malarstwa. Jego nazwisko weszło do języka potocznego: „robić picassy”, „to jest taki Picasso” – określenia te używane były przez ludzi, którzy nigdy żadnego dzieła malarza nie widzieli.

Kiedy więc Pablo Picasso zaproszony został na Kongres Intelektualistów we Wrocławiu w 1948 – przybył tu nie tyle jako artysta, ale raczej, jako symbol przemian, żywa część języka polskiego. Wizyta artysty w Muzeum Narodowym w Warszawie udokumentowana zdjęciami, nagraniami, filmem, wpisami do księgi, zaowocowała dwoma interesującymi darami przekazanymi przez artystę. 32 talerze ceramiczne ofiarowane w 1948 r. i 32 grafiki przekazane w 1949 r. Miał być jeszcze dar obrazów, ale te ze względów politycznych i wzniesionej przez środek Europy żelaznej kurtyny – odebrane nie zostały.

Wystawa daru prac Picassa w Muzeum Narodowym w Warszawie komentowana była przez krytykę jako wydarzenie polityczne, ocena prac i przemian w dziele artystycznym  pozostała w ukryciu. W latach późniejszych po okresie stalinowskim, Muzeum kilkakrotnie prezentowało dzieła Picassa z różnych zbiorów (m. In. Ze zbiorów Ermitażu w St. Petersburgu, 1973, ze zbiory Ludwiga w Akwizgranie, 1981), nigdy jednak nie odbyła się wystawa dająca szansę pokazania dzieł z różnych okresów, a co za tym idzie przemian, które tak głęboko odbiły się w kalce kulturowej.

Wystawa Pablo Picasso. Przemiany bazująca na dużej, liczącej ponad 300 dzieł, kolekcji dzieł tego artysty ze Staatsgalerii w Stuttgarcie (rysunki, gwasze, grafika, książki artystyczne) i Musée Picasso w Paryżu (malarstwo), prezentująca też zbiory Muzeum Narodowego w Warszawie i Muzeum Sztuki w Łodzi miała charakter edukacyjny, adresowana była w głównej mierze do ludzi młodych, miała za zadanie odtworzyć ważne wątki (formy i idee), którymi Picasso zainfekował sztukę światową.