Maryam Enayati, Leila Miri, From no. 37, 2010
Plakat dwóch młodych artystek z Iranu anonsuje film biograficzny (albo raczej quasi-dokumentalny) o życiu Sadegha Hedayata (1903-1951)* – pierwszego współczesnego perskiego powieściopisarza. Jego dzieła były przekładane na wiele języków świata (niestety, jak dotąd nie ma ani jednego przekładu polskiego), zaś powieść „Buf-e kur” („The Blind Owl” [Ślepa sowa]) została zaliczona do dziesięciu najlepszych surrealistycznych utworów literatury światowej (może nawet niesłusznie, bo jak wykazał Iraj Bashiri, kompozycja utworu najwięcej zawdzięcza dziełu „Bardo Thodol”, czyli „Tybetańskiej Księdze Umarłych”, a nie związkom z prozą Kafki czy innych autorów europejskich). Jego życie i twórczość wzbudziło wiele pytań (na które wciąż brak odpowiedzi) i rozpalało wiele namiętności wśród recenzentów, a także czytelników. W szczególności dotyczyło to licznych prób samobójczych, uwieńczonych ostatnią, udaną, dokonaną w Paryżu (w mieszkaniu przy Rue Championnet pod nr 37). Wszystko to uczyniło Hedayata postacią legendarną, wciąż żywą we współczesnym świecie literackim Iranu.
Anonsowany przez plakat film pozwala widzom wniknąć głęboko w życie pisarza – od najmłodszych lat aż do chwili śmierci. Fabularną narrację wzbogacają komentarze, dokumenty i archiwalne zdjęcia. Samo zaś dzieło graficzne jest bardzo udaną próbą połączenia collage’u fotograficznego z typografią łacińską i pismem opartym na historycznym stylu kaligrafii perskiej, określanym terminem nastalik. Oba wspomniane elementy łączy seria swobodnych malarskich „maźnięć” tuszem w dolnej partii obrazu, sugerująca ćwiczenia ruchów ręki przed przystąpieniem do właściwej pracy kaligrafa.
* film miał premierę w październiku 2009 roku. Jego autorami są Mohsen Shahmazdar i Sam Kalantari
Jacek Szelegejd