Joan Miró i Ferrà, Amnesty International, 1976
Joan Miró –malarz, rzeźbiarz i ceramik narodowości katalońskiej, był również płodnym grafikiem. Najczęściej wybieraną przez niego techniką graficzną była litografia i kwasoryt. Podobnie jak Picasso i Chagall odbijał swoje prace w dużych seriach, by udostępnić je szerszej publiczności.
W 1920 osiedlił się na stałe w Paryżu. Chociaż on sam nie przyznawał się do przynależności do żadnego ruchu artystycznego istniejącego w Europie w okresie międzywojennym, to w jego twórczości możemy zauważyć inspiracje jakie czerpał z fowizmu, kubizmu, surrealizmu i dadaizmu. Osobiście znał Pabla Picassa, Wasilija Kandinskiego i wielu innych wybitnych artystów. W 1924 dołączył do surrealistów z kręgu André Bretona, ale – mimo że tworzył pod ich wpływem, a sam Breton nazywał go „najbardziej surrealistycznym z nas wszystkich”- wolał pozostać na obrzeżach nurtu szukając instynktownie własnego stylu.
W 1926 r. współpracował z Maksem Ernstem nad dekoracjami do przedstawienia baletowego wystawianego przez Siergieja Diagilewa. Wspólnie z Ernstem opracowali technikę gratażu, czyli zdrapywania farby z płótna. Na początku lat 30. rozwinął własny, oryginalny styl. W jego sztuce odnajdujemy elementy folkloru katalońskiego. Sam Miró lubił porównywać ją do poezji. Trudno opisać środki ekspresji , które świadczą o jej wyjątkowości. Można w niej zauważyć dziecięcą spontaniczność , naiwność i radość tworzenia, wybujałą inwencję twórczą, stosowanie form organicznych o żywych barwach, jakby zawieszonych w nieważkości, zawsze malowanych szybkim pociągnięciem pędzla.
W latach 1940–1948 Miró wrócił do Hiszpanii, gdzie zajął się rzeźbą i ceramiką. Tworzył także murale. W 1947 wyjechał po raz pierwszy do Stanów Zjednoczonych. Miał tam kilka monograficznych wystaw z najważniejszą spośród nich Museum of Modern Art w Nowym Jorku w latach 1951 oraz 1959. W 1954 Miró zdobył nagrodę na Biennale w Wenecji. W 1956 mógł się w końcu przenieść do domu swych marzeń –ultramodernistycznej willi zlokalizowanej w Palma de Mallorca - posiadłości, która w 1992 została przekształcona w otwarte dla publiczności Muzeum Miró. W 1968 ukończył prace nad na dwiema dużymi kompozycjami ceramicznymi dla siedziby UNESCO w Paryżu – Ścianą Księżyca oraz Ścianą Słońca. Pierwszą monografię Miró wydał w 1940 Shuzo Takiguchi. W 1972 powstała Fundacja Miró – muzeum sztuki współczesnej poświęconej jego twórczości na mieszczące się na wzgórzu Montjuïc w Barcelonie.
Miró stworzył swój pierwszy plakat zatytułowany: Aidez l’Espagne (Pomóż Hiszpanii) w roku 1937, w czasie trwającej w Hiszpanii wojny domowej (1936-39), aby wesprzeć rząd Republiki Hiszpańskiej w walce przeciwko faszystom. Plakat w formie odbitki z szablonu był sprzedawany na ulicach Paryża za przysłowiowego 1 franka.
Warto przy tej okazji wspomnieć o plakatach Miró powstałych na zlecenie Aimé Maeghta słynnego kolekcjonera sztuki współczesnej holenderskiego pochodzenia, który oprócz twórczości Joana Miró wypromował również artystów takich jak: Braque, Calder, Giacometii, Tàpies, Chagall. Dzięki tej współpracy powstały liczne plakaty dla trzech filii Galerii Maeght: w Cannes, Paryżu i Barcelonie.
Jednym z najbardziej znanych plakatów Miró jest ten wykonany z okazji 75 rocznicy założenia drużyny piłkarskiej FCB (Futbol Club Barcelona ) z 1974.
Z tego okresu pochodzi też prezentowany tu plakat. Został zaprojektowany na zlecenie Amnesty International dla oddziału w Nowym Yorku, który otrzymywał profit z jego sprzedaży. Całą powierzchnię plakatu wypełnia charakterystyczna dla stylu Miró abstrakcyjna forma namalowana czernią za pomocą grubego, szybkiego pociągnięcia pędzla. Kolory podstawowe wplecione metodą wypracowaną przez kubistów to: zieleń, niebieski z wyraźną dominacją czerwieni. Ekspresja przypominająca rysunki dziecka pozwala na doszukiwanie się tu różnych form interpretacji w zależności od naszej wyobraźni. Jedną z nich może być obraz więźnia za kratkami. Otwarta kompozycja, a także odręczne liternictwo, indywidualne , nieszablonowe rysowane z fantazyjną swobodą sprawia , że mamy wrażenie ruchu, przemieszczania się tak obrazu jak i typografii. Ten ruch może być symbolem naszej walki, możliwości ucieczki, czy podtrzymywania nadziei na uwolnienie wśród uwięzionych.
Aleksandra Oleksiak